حمل‌ونقل هوایی به‌عنوان یکی از سریع‌ترین و مطمئن‌ترین روش‌های جابه‌جایی کالا در تجارت بین‌المللی شناخته می‌شود و به دلیل مزایای فراوان، مورد توجه بسیاری از بازرگانان قرار گرفته است. این روش با سرعت بالا، کاهش زمان انتقال کالا، امنیت بیشتر و دسترسی به مقاصد جهانی، نقش مهمی در تسهیل تجارت بین‌المللی ایفا می‌کند و به‌ویژه برای جابه‌جایی کالاهای حساس، ارزشمند و فاسد شدنی کاربرد دارد.

Air Transport in International Trade: A Quick Guide​​

مزایا و معایب حمل و نقل هوایی بین المللی

حمل و نقل هوایی بار، به‌ویژه در تجارت بین‌المللی، مزایا و معایب خاص خود را دارد. از مزایای این روش می‌توان به سرعت بالا در جابجایی محمولات اشاره کرد که آن را برای کالاهایی که نیاز به تحویل سریع دارند، بسیار مناسب می‌سازد. همچنین، این روش یکی از ایمن‌ترین روش‌های حمل و نقل است و احتمال آسیب به کالاها را کاهش می‌دهد.

حمل و نقل هوایی همچنین به دلیل عدم نیاز به زیرساخت‌های پیچیده، هزینه‌های حمل و نقل را کاهش می‌دهد و به‌عنوان یک روش انعطاف‌پذیر شناخته می‌شود که قادر است از مسیرهای مختلف عبور کند. با این حال، هزینه بالای حمل و نقل هوایی نسبت به روش‌های دیگر، خطرات احتمالی به‌ویژه در حوادث هوایی، و محدودیت ظرفیت حمل بار در مقایسه با روش‌های دریایی، از معایب این روش به شمار می‌روند.

مراحل حمل و نقل هوایی کالا برای بازرگانان

در دنیایی که سرعت و دقت حرف اول را می‌زنند، بسیاری از بازرگانان و صاحبان کسب‌وکارها به این شیوه از حمل و نقل به عنوان ابزاری مطمئن و کارآمد برای انتقال کالاهای خود تکیه می‌کنند. با استفاده از این روش، می‌توان محصولات حساس، اقلام باارزش یا محموله‌هایی که نیاز به ارسال فوری دارند را با اطمینان کامل به مقصد رساند.

اما همانطور که سرعت و امنیت از مزایای حمل و نقل هوایی به شمار می‌رود، این روش نیازمند آگاهی دقیق از مراحل مختلف آن است. عدم آشنایی با فرآیندهای حمل و نقل هوایی می‌تواند منجر به تأخیر، هزینه‌های اضافی یا حتی مشکلات حقوقی و گمرکی شود. به همین دلیل، آگاهی از مراحل گام به گام این نوع حمل و نقل برای بازرگانان، نه تنها می‌تواند کارایی را افزایش دهد، بلکه از ریسک‌های احتمالی نیز جلوگیری می‌کند.

۱. انتخاب شرایط تحویل کالا (Incoterms)

شرایط تحویل کالا، که با عنوان اینکوترمز (Incoterms) شناخته می‌شود، مشخص می‌کند که هزینه‌ها، مسئولیت‌ها و ریسک‌های حمل و نقل کالا بین فروشنده و خریدار چگونه تقسیم شوند. برای حمل و نقل هوایی، از شرایط زیر استفاده می‌شود:

  • FCA (Free Carrier): کالا در محل مشخص‌شده به حامل تحویل داده می‌شود و از آن نقطه به بعد مسئولیت با خریدار است.
  • CPT (Carriage Paid To): فروشنده هزینه حمل تا مقصد تعیین‌شده را پرداخت می‌کند، اما ریسک از نقطه تحویل به خریدار منتقل می‌شود.
  • CIP (Carriage and Insurance Paid To): مشابه CPT است، با این تفاوت که فروشنده هزینه بیمه را نیز پرداخت می‌کند.
  • DAT (Delivered At Terminal): فروشنده کالا را در پایانه مشخص در مقصد تحویل می‌دهد و تمام هزینه‌ها و ریسک‌ها تا آن نقطه با اوست.
  • DAP (Delivered At Place): کالا در محل مورد توافق تحویل داده می‌شود، اما هزینه گمرک مقصد بر عهده خریدار است.
  • DDP (Delivered Duty Paid): کالا در محل خریدار تحویل داده می‌شود و فروشنده تمام هزینه‌ها، از جمله حقوق و عوارض گمرکی، را پرداخت می‌کند.

انتخاب مناسب‌ترین شرط بستگی به نوع کالا، مقصد، زمان و بودجه دارد.

5 Top Air Cargo Export Agencies from Tehran | Cargonet​

۲. انتخاب حامل هوایی (Air Carrier)

حامل هوایی شرکت یا فردی است که مسئولیت حمل کالا از مبدأ به مقصد را بر عهده دارد. برای انتخاب مناسب‌ترین حامل، باید به عوامل زیر توجه کنید:

  • نرخ حمل: هزینه‌ای که شرکت حمل‌ونقل برای خدمات خود تعیین می‌کند.
  • زمان تحویل: سرعت تحویل کالا یکی از مهم‌ترین عوامل برای حمل هوایی است.
  • امنیت: اطمینان از حفاظت کامل کالا در طول مسیر.
  • قابلیت پیگیری: امکان ردیابی آنلاین موقعیت کالا.
  • خدمات پس از فروش: پشتیبانی و پاسخگویی پس از تحویل کالا.

استفاده از خدمات متصدی حمل‌ونقل هوایی (Freight Forwarder) می‌تواند کار را ساده‌تر کند. متصدی حمل‌ونقل به‌عنوان واسطه عمل کرده و تمام امور مربوط به رزرو بار، بیمه، مستندسازی و ترخیص گمرکی را انجام می‌دهد.

Fascinating Facts About the Aviation Industry in Iran and Beyond

۳. بسته‌بندی کالا (Packaging)

بسته‌بندی مناسب نقش حیاتی در حفظ سلامت کالا طی حمل‌ونقل هوایی دارد.

  • بسته‌بندی باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی باشد و از کالا در برابر ضربه، فشار و رطوبت محافظت کند.
  • بسته‌ها باید دارای نشان‌ها و علائم استاندارد برای شناسایی و حمل صحیح باشند.
  • برای کالاهای خاص مانند مواد خطرناک، کالاهای زنده یا فاسدشدنی، استفاده از بسته‌بندی‌های ویژه و مجاز ضروری است.

۴. مستندسازی (Documentation)

حمل هوایی کالا نیازمند تهیه و ارائه مدارک زیر است:

  • فاکتور تجاری (Commercial Invoice): مشخصات کالا، شرایط پرداخت و تحویل، و اطلاعات فروشنده و خریدار.
  • لیست بارنامه (Packing List): شامل اطلاعات دقیق درباره محتویات بسته‌ها، ابعاد، وزن و علائم بسته‌بندی.
  • بارنامه هوایی (Air Waybill): قرارداد بین فروشنده و شرکت حمل‌ونقل که مشخصات کالا، شرایط حمل و هزینه‌ها را ثبت می‌کند.
  • گواهی اصالت کالا (Certificate of Origin): تایید کشور تولیدکننده کالا که معمولاً توسط اتاق بازرگانی صادر می‌شود.
  • گواهی کیفیت یا استاندارد: تضمین کیفیت کالا که توسط مراجع یا شرکت‌های معتبر ارائه می‌شود.
  • گواهی بهداشتی (Health Certificate): برای کالاهای خوراکی یا زراعی که سلامت آن‌ها را تایید می‌کند.

۵. ترخیص گمرکی (Customs Clearance)

در فرایند ترخیص گمرکی، اسناد کالا به گمرک ارائه شده و هزینه‌های مربوط مانند مالیات و عوارض پرداخت می‌شود.

  • گمرک مبدأ: اسناد بررسی شده و کالا برای خروج آماده می‌شود.
  • گمرک مقصد: پس از ورود کالا به کشور مقصد، ترخیص گمرکی انجام می‌شود. برای تسریع این فرایند، استفاده از خدمات یک نماینده گمرکی (Customs Broker) پیشنهاد می‌شود.

۶. تحویل کالا (Delivery)

آخرین مرحله، تحویل کالا از فرودگاه مقصد به مکان مورد نظر خریدار است. این کار معمولاً توسط حامل زمینی (Ground Carrier) انجام می‌شود. حامل زمینی وظیفه دارد کالا را در کمترین زمان ممکن به مقصد نهایی منتقل کند.

نکات مرتبط با حمل و نقل هوایی کالا در بازرگانی

۱. هزینه حمل و نقل هوایی

هزینه حمل و نقل هوایی عموماً بالاتر از سایر روش‌های حمل‌ونقل مانند حمل زمینی یا دریایی است. عواملی که این هزینه‌ها را تعیین می‌کنند عبارتند از:

  • وزن و حجم کالا: هرچه وزن و حجم کالا بیشتر باشد، هزینه حمل بالاتر می‌رود.
  • مسافت: مسافت بین مبدا و مقصد تأثیر زیادی بر هزینه دارد. مسافت‌های طولانی معمولاً هزینه بیشتری دارند.
  • نرخ حامل هوایی و تعرفه‌های گمرکی: هر شرکت حمل‌ونقل هوایی ممکن است نرخ‌های متفاوتی داشته باشد و همچنین تعرفه‌های گمرکی می‌توانند بر هزینه نهایی تاثیر بگذارند.
  • بیمه: بیمه کالا در حمل هوایی نیز هزینه‌هایی به دنبال دارد.

برای کاهش هزینه حمل و نقل هوایی، می‌توان از راه‌کارهایی مانند:

  • انتخاب شرایط تحویل مناسب که به تقسیم هزینه‌ها و ریسک‌ها کمک می‌کند.
  • بسته‌بندی بهینه که موجب صرفه‌جویی در فضا و کاهش هزینه‌های حمل می‌شود.
  • انتخاب حامل هوایی ارزان‌تر که در عین حال کیفیت خدمات مناسبی را ارائه می‌دهد.
  • انجام ترخیص گمرکی به صورت خودکار برای تسریع در فرآیند ترخیص و کاهش هزینه‌ها.
  • استفاده از خدمات متصدی حمل و نقل هوایی یا نماینده گمرکی برای مدیریت بهتر هزینه‌ها و فرآیندها.
۱۰ Essential Packing Tips for Air Freight | Cargonet

۲. زمان حمل و نقل هوایی

حمل و نقل هوایی معمولاً سریع‌ترین روش حمل‌ونقل است. عواملی که زمان حمل و نقل هوایی را تحت تأثیر قرار می‌دهند شامل:

  • مسافت: مسافت طولانی‌تر معمولاً زمان بیشتری می‌برد.
  • برنامه‌ریزی حامل هوایی: زمان‌بندی دقیق و برنامه‌ریزی شرکت حمل‌ونقل تأثیرگذار است.
  • شرایط جوی: وضعیت جوی می‌تواند تأخیرهایی را در پروازها ایجاد کند.
  • ترخیص گمرکی و تحویل کالا: فرآیندهای گمرکی در مبدا و مقصد ممکن است زمان بر باشند.

برای کاهش زمان حمل و نقل هوایی، می‌توان از راه‌کارهایی مانند:

  • انتخاب مبدا و مقصد نزدیک‌تر برای کاهش زمان سفر.
  • انتخاب حامل هوایی سریع‌تر که زمان حمل کوتاه‌تری دارد.
  • انجام مستندسازی به صورت الکترونیکی برای تسریع در فرآیندهای گمرکی.
  • استفاده از خدمات متصدی حمل و نقل هوایی یا نماینده گمرکی برای مدیریت هرچه سریع‌تر مراحل ترخیص و تحویل کالا.
Air Cargo Transportation: Fast, Secure, and Cost-Effective for Shipping Goods​

۳. امنیت حمل و نقل هوایی

امنیت در حمل و نقل هوایی به دلیل حساسیت‌های موجود معمولاً بالاتر از سایر روش‌های حمل‌ونقل است. عواملی که بر امنیت حمل و نقل هوایی تاثیر می‌گذارند عبارتند از:

  • کیفیت بسته‌بندی: بسته‌بندی مناسب و مستحکم از آسیب به کالا در طول حمل جلوگیری می‌کند.
  • مشخصات حامل هوایی: انتخاب یک شرکت حمل‌ونقل معتبر و مطمئن می‌تواند تأثیر زیادی بر امنیت حمل و نقل داشته باشد.
  • بیمه: برای پوشش خسارات احتمالی، استفاده از بیمه مناسب برای کالا ضروری است.
  • پیگیری و کنترل کالا: سیستم‌های ردیابی و نظارتی به تأمین امنیت کالا کمک می‌کنند.

برای افزایش امنیت حمل و نقل هوایی، می‌توان از راه‌کارهایی مانند:

  • انتخاب بسته‌بندی مناسب و مجاز که از کالا در برابر آسیب‌های فیزیکی، رطوبت و شرایط جوی محافظت کند.
  • انتخاب حامل هوایی معتبر و مطمئن که سوابق ایمنی خوبی دارد و به استانداردهای بین‌المللی پایبند است.
  • انتخاب بیمه مناسب و کافی که در صورت بروز حادثه از کالا در برابر ضرر و زیان محافظت کند.
  • استفاده از سیستم‌های ردیابی و نظارتی برای پیگیری و کنترل وضعیت کالا در طول مسیر.
  • استفاده از خدمات متصدی حمل و نقل هوایی یا نماینده گمرکی که می‌تواند از تمام فرآیندها با دقت و سرعت بالا مراقبت کند و از مشکلات امنیتی جلوگیری نماید.

این نکات به بازرگانان و تجار کمک می‌کند تا فرآیند حمل و نقل هوایی خود را به‌صورت مؤثرتر و ایمن‌تر مدیریت کنند.

امنیت حمل و نقل هوایی

و در آخر…

حمل و نقل هوایی یکی از سریع‌ترین و امن‌ترین روش‌های جابه‌جایی کالا در تجارت بین‌المللی است که با وجود هزینه بالاتر نسبت به سایر روش‌ها، به دلیل مزایای خاص خود، انتخابی محبوب برای بسیاری از بازرگانان است. هزینه‌های حمل و نقل هوایی تحت تأثیر عواملی مانند وزن و حجم کالا، مسافت، نرخ حامل هوایی، تعرفه‌های گمرکی و بیمه قرار دارد. 

برای کاهش هزینه‌ها می‌توان از راهکارهایی چون انتخاب شرایط تحویل مناسب، بسته‌بندی بهینه، انتخاب حامل هوایی ارزان‌تر و انجام ترخیص گمرکی به صورت خودکار استفاده کرد. علاوه بر این، زمان حمل و نقل هوایی معمولاً کمتر از سایر روش‌ها است، اما عواملی چون مسافت، شرایط جوی و فرآیندهای گمرکی می‌توانند تأثیرگذار باشند. برای کاهش زمان حمل می‌توان از خدمات متصدی حمل و نقل هوایی یا نمایندگان گمرکی بهره برد. 

امنیت حمل و نقل هوایی نیز معمولاً بالاتر از سایر روش‌ها است و می‌توان با انتخاب بسته‌بندی مناسب، بیمه کافی، انتخاب حامل هوایی معتبر و استفاده از سیستم‌های ردیابی و نظارتی این امنیت را تقویت کرد. در نهایت، با رعایت این نکات می‌توان حمل و نقل هوایی را به شکلی مؤثر، ایمن و مقرون به‌صرفه انجام داد. برای کسب اطلاعات بیشتر با مشاوران کارگونت در ارتباط باشید.